LAUDATO SI
Przybliżeniem najnowszej encykliki papieża Franciszka, poświęconej trosce o wspólny dom, która została opublikowana w czerwcu bieżącego roku, pragnę rozpocząć cykl swoistych katechez opartych o nauczanie Kościoła. W cyklu tym prezentowane będę przede wszystkim dokumenty papieskie, oraz magisterium Kościoła czyli np. Kongregacji Nauki Wiary. Nie będą miały one charakteru typowego streszczenia lub recenzji, będą tylko próbą ukazania problematyki zawartej w dokumencie, po to by go nieco przybliżyć, a być może zachęcić do pełnego zapoznania się z nim.
„Laudato si – Pochwalony bądź” tak brzmi tytuł tej encykliki, a wywodzi się on, jak i inspiracja do jej napisania, z pieśni słonecznej autorstwa św. Franciszka z Asyżu.
A czym jest encyklika? Pismo to jest dokumentem papieskim poruszającym zagadnienia doktrynalne mające znaczenie dla całego Kościoła. Zazwyczaj kierowana jest do biskupów, kapłanów, osób konsekrowanych i wiernych świeckich. „Laudato si” nie ma wymienionego w tytule adresata, ale treść encykliki, sposób narracji zdaje się sugerować, iż jest ona skierowana do wszystkich ludzi, w sposób szczególny do tych, którym głęboko leży na sercu troska, o świat w którym żyjemy i który nas otacza.
Tekst ten składa się z wprowadzenia i sześciu rozdziałów. We wstępie papież przywołuje wcześniejsze wypowiedzi swoich poprzedników na Stolicy Piotrowej. Także ukazuje motywację i inspirację napisania tego dokumentu w osobie i spojrzeniu na świat stworzony św. Franciszka.
W pierwszym rozdziale następca św. Piotra zwraca uwagę na negatywne zmiany spowodowane przez człowieka, a które zachodzą w środowisku naturalnym. Zanieczyszczenie wody, ziemi i powietrza i w konsekwencji zmiany klimatyczne, które doprowadzają do katastrof naturalnych, na które ludzie nie są odpowiedni przygotowani. Ludzkość się rozwija, postęp technologiczny jest ogromny, natomiast zanika społeczna wrażliwość na potrzeby drugiego człowieka, także postęp w dziedzinie mediów zwłaszcza internetu, sprawia że ludzie czują się w miejscu gdzie żyją coraz bardziej obco.
W kolejnym rozdziale papież stara się spojrzeć, ocenić tę sytuację oczami Objawienia. Przypomina biblijne opisy stworzenia, zwraca uwagę na wynikający z tekstów Pisma Świętego fakt powszechnego przeznaczenia dóbr ziemi.
W trzecim rozdziale papież Franciszek podkreśla, że człowiek stawiający siebie w centrum wszechświata, by zaspokoić swój konsumpcyjny stosunek do życia i świata jest bardzo często przyczyną kryzysu ekologicznego. Brak szacunku do przyrody, do drugiego człowieka, brak myślenia o tym by przyszłym pokoleniom pozostawić świat piękny przyczynia się do pogorszenia warunków życia w dzisiejszym świecie. Czasami takie działania mają bardzo szeroki charakter: przenoszenie uciążliwego dla środowiska przemysłu do krajów biedniejszych, wysyłanie tam odpadów niebezpiecznych dla środowiska itp.
Po ukazaniu sytuacji we współczesnym świecie w kolejnych rozdziałach biskup Rzymu pokazuje kierunki w których powinna iść poprawa zaistniałej sytuacji. Mówi o ekologii integralnej, czyli podejmowaniu decyzji służących poprawie stanu środowiska naturalnego w sposób bardzo szeroki. Wzywa do nawrócenia ekologicznego i to nie tylko wielkich koncernów, które w imię zysków niszczą otaczający nas świat, ale także każdego pojedynczego człowiek. Każdy jest wezwany do troski o świat, który nas otacza. Podkreśla, że należy koszty takich zmian rozkładać właściwie, czyli pamiętając o tym, że kraje, które przyczyniły się do pogorszenia sytuacji na ziemi, a dzisiaj czerpią z tego tytułu ogromne zyski muszą proporcjonalnie na swoich win wspierać procesy przyczyniające się do naprawy środowiska naturalnego. Każdy człowiek – polityk, przedsiębiorca, naukowiec jest wezwany by w ramach swoich kompetencji przyczyniać się do poprawy sytuacji na ziemi.
Na zakończenie papież proponuje dwie modlitwy, które można odmawiać w intencji, całego stworzenia i ziemi. Jedna z nich znajduje się poniżej.
Chrześcijańska modlitwa wraz ze stworzeniem
Chwalimy Cię, Ojcze, wraz ze wszystkimi stworzeniami, które wyszły spod Twojej wszechmocnej ręki. Twoje są i pełne są Twojej obecności i Twojej czułości. Pochwalony bądź, Panie!
Jezu, Synu Boży, wszystko przez Ciebie zostało stworzone. Kształtowałeś się w łonie Maryi, stałeś się częścią tej ziemi i oglądałeś ten świat ludzkimi oczyma. Dziś żyjesz w każdym stworzeniu w Twojej chwale Zmartwychwstałego. Pochwalony bądź, Panie!
Duchu Święty, który swoim światłem kierujesz światem ku miłości Ojca i towarzyszysz jękom stworzenia, Ty żyjesz także w naszych sercach, by nas pobudzać ku dobru. Pochwalony bądź, Panie!
Panie Boże w Trójcy Jedyny, piękna Wspólnoto nieskończonej miłości, naucz nas kontemplowania Ciebie w pięknie wszechświata, gdzie wszystko mówi nam o Tobie. Rozbudź nasze uwielbienie i wdzięczność za każdą istotę, którą stworzyłeś. Obdarz nas łaską poczucia się wewnętrznie zjednoczonymi ze wszystkim, co istnieje. Boże miłości, ukaż nam nasze miejsce w tym świecie jako narzędzi Twojej miłości dla wszystkich istot tej ziemi, bo żadna z nich nie jest przez Ciebie zapomniana. Oświeć posiadających władzę i pieniądze, aby nie popadli w grzech obojętności, aby miłowali dobro wspólne, wspierali słabych i opiekowali się światem, w którym żyjemy. Ubodzy i ziemia wołają: Panie, obejmij nas swą mocą i światłem, abyśmy chronili wszelkie życie, przygotowali lepszą przyszłość, aby nadeszło Twoje Królestwo sprawiedliwości, pokoju, miłości i piękna. Pochwalony bądź, Panie! Amen.
ks. Rafał